Zaterdag 9 mei 2020

De bloemen zijn nog vers, want van gisteren. Hier vallen, net als in veel andere landen in Europa trouwens, vier en vijf mei op één dag, en wel op acht mei. Tijdens het Fête de la Victoire worden eerst hen die tijdens de Tweede Wereldoorlog vielen voor het vaderland herdacht, en wordt daarna de overwinning gevierd. Die viering kwam er gisteren niet van natuurlijk, kwa corona, maar de bloemen werden wel gelegd, bij het monument aan het begin van de Esplanade:

Wie wel eens in Frankrijk kwam of komt weet het: elke stad en elk dorp of dorpje heeft zo'n pontificaal geplaatst monument ter nagedachtenis van de zonen van de gemeenschap die vielen 'pour la patrie', en altijd zijn ze opgericht in de periode na de Eerste Wereldoorlog, die hier trouwens 'La Grande Guerre' of zelfs alleen maar 'La Guerre' heet. Ze zien er ook allemaal hetzelfde uit, die monumenten, en alleen het formaat verschilt enigszins van stad tot stad en van dorp tot dorp.

In Uzès - dat bij het begin van de Eerste Wereldoorlog ongeveer zesenveertighonderd inwoners had - neemt het noemen van de namen van allen die vielen, ze worden in chronologische volgorde opgesomd, drie gegraveerde marmeren plaquettes in beslag. Op elke plaquette staan twee rijen van ongeveer vierentwintig namen - dat zijn er dan dus in totaal zo'n honderdveertig. Dit is de plaquette op de achterkant:

Zoals op de eerste foto te zien is zijn de namen van hen uit Uzès die vielen voor het vaderland tijdens de Tweede Wereldoorlog, en voor wie dus gisteren die bloemen werden gelegd, in twee rijen van twaalf gegraveerd op een paquette die later, het lijkt wel bij wijze van voetnoot, is bijgeplaatst. Dat zie je ook overal in Frankrijk, dat enorme verschil tussen beide oorlogen als het gaat om het aantal slachtoffers.

Zoals de ervaren beschouwer van deze monumenten weet zijn er vaak (nog wat later) ook nog plaquettes toegevoegd waar dan de namen op staan van hen die vielen tijdens de koloniale strijd in Zuid-Azië (Laos, Cambodja, Vietnam) en Noord-Afrika (Algerije) in de jaren vijftig en zestig. In Uzès is er alleen eentje, op borsthoogte rechts, met de zes namen van hen die omkwamen in Algerije:

Ook is er, en dat had ik nog nooit eerder gezien, op borsthoogte links, een - ietsje scheef gemonteerde - plaquette waarop de afdeling Uzès van de P.C.F. (de ooit zo machtige communistische partij van Frankrijk) de namen memoreert van de drie leden van de afdeling van de partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden vermoord of gefusilleerd, naar ik aanneem omdat ze in het verzet zaten of daarvan werden verdacht. Zij zijn gestorven "pour nous faire des lendements qui chantent".

Stappen? 4120!

Bon courage et à la prochaine!